
Atiye ve benzer yapımlarda Gnostisizm’in izleri…
İstanbul tükenmeden turlarımızda gerçekleştirdiğimiz Kilise ziyaretlerimizde vurguladığımız noktalardan bir tanesi de Hristiyanlık ile ilgili fikir sahibi olabilmek için Hristiyanlığı etkileyen akımları ve tabii ki de öncesinde Yahudilik tarihini bilmenin gerekliliğini vurgularız.
1 Yorum. Yeni Yorum
Merhabalar,
öncelikle yazınız için şükranlarımı sunarım. Bir nokta dikkatimi çekti. “En sof” tabirini “Tanrı ile bütünleşmek” olarak mı aktardınız yoksa ben mi öyle anladım. Eğer ben yanlış anladıysam özür dilerim. Ancak bu tabir Kabalacılar tarafından Tanrı için kullanılan bir isimdir bildiğim ve incelediğim kadarıyla. Kelime anlamı itibariyle “namütenahi / sonu olmayan” anlamına gelmektedir. Orta Çağ’da Kabalacılar filozofların Tanrı hakkında konuşurken kullandıkları selbî teoloji yönteminden istifade etmişlerdir. “En sof” tabiri de bu şekilde ortaya atılmış, felsefenin etkisini gösteren ancak Kabalacılara özgü bir tabirdir. Tanrı’nın aşkın, yücelerin yücesi, kavranamaz, hadd ve sınırları olmadığını gösterme adına kullanılmıştır. İlk olarak Provans Kabalacıları tarafından kullanılmış daha sonra Kabala terminolojisinin önemli ve başlıca tabirlerinden biri olmuştur. Kabalacılar neden böyle bir girişimde bulunmuşlardır? Tanrı’ya isim isnad etmenin O’na cismanilik yüklemek olduğunu düşünmüşlerdir. Nitekim Çıkış 3:14’te de Tanrı “Ehye aşer ehye / Ben, ben olanım” demektedir. Kabalacılar da bu pasajı delil göstererek Tanrı’yı isimlendirmenin doğru olmadığını düşünmüşlerdir. Aslında “en sof” tabirinden önce içerik olarak ona mukabil gelen birtakım kavramlar da kullanılmıştır. Mesela Cirona Kabalacıları “מה שאין המחשבה משגת (ma şe-en ha-mahşava masseget)/ düşüncenin kavrayamadığı şey” “האור המטעלם (ha-or ha mitallem)/ gaib nur”, “המהות (ha-mahut)/ cevher (kelimenin asıl anlamı mahiyet ama kanaatimce kastedilen cevher hatta ilk cevher” bunlardan birkaçıdır. Tabi bu tabirleri kullanmaktan maksat yine Tanrı’nın düşüncenin ötesinde kavranamaz olduğunu vurgulamaktır. Ancak hiçbiri “en sof” tabiri gibi genel kabul görmemiştir. “Tanrı ile bütünleşme” de aslında bir tartışma meselesi ama ayrıntısına girmeyeceğim Kabala terminolojisinde bunun için “Devekut” tabiri kullanılıyor bildiğim kadarıyla. Rahatsız ettiysem çok özür dilerim gerçekten, sadece şimdiye kadar öğrendiklerimi paylaşmak istedim sizinle. Tekrar kaleminize sağlık. Teşekkürler, iyi çalışmalar…